Un Tipleri: Hangi Un Hangi Tarife Uygun Olur?
Börek, pasta, ekmek… Unsuz yapamayanlardansanız bu yazıya göz atın.
Dünyadaki en lezzeti yiyeceklerin birçoğu undan elde ediliyor; haksız mıyız?
Börek, pizza, makarna, mantı, tatlılar ve tuzlular…
Yüzyıllardır birçok medeniyetin mutfağını şekillendirmiş ve bugün hala şekillendirmeye devam eden bu esas malzemeye daha yakından bakmakta fayda var.
Buğday Unu
Günlük olarak marketlerde en çok bulunan un tipi olan buğday unu, aynı zamanda ilk un çeşitlerinden de bir tanesi. M.Ö. 6000 yılında ilk değirmenin kurulmasıyla elde edilen un, birçok mutfağın en doyurucu yiyeceklerinin ham maddesi olmaya başlıyor. Glüten içeren bu un çeşidi, poğaça, ekmek, makarna hamuru ve tatlı türlerinde kullanılıyor.
Tam Buğday Unu
Yapımı sırasında buğdayın kepeğiyle birlikte çekilmesinden dolayı yoğun lif barındıran tam buğday unu, bağırsaklarda daha kolay bir sindirime sebep. Günlük kullanım açısından, en yoğun, ekmek türlerinde karşılaşılan tam buğday unu, uzun pişirme süresine sahip olduğu için, genellikle bir miktar da buğday unuyla karıştırılarak kullanılıyor.
Mısır Unu
Karadeniz mutfağında sıklıkla karşılaştığımız mısır unu, özellikle mısır üretimi yoğunluğundan dolayı en fazla ABD’de üretiliyor. Tarihte kullanımına ilk başlanan yer, Meksika ve Brezilya olarak bilinmekte. Türkiye’de mısır unuyla daha çok ekmek yapılsa da, genellikle sebze ve balıkların panelenmesinde ya da mıhlama, mısır ekmeği gibi klasik tariflerde karşımıza çıkıyor.
Yulaf Unu
Buğday ununa göre çok daha az glüten barındıran yulaf unu, glüten intoleransı olanların ya da bebekli ebeveynlerin tercihi. Öyle ki yulaf unu, bebek mamalarının birçoğunda kıvam verici olarak ya da ilerleyen yaş dönemlerinde takviye gıda olarak kullanılıyor.
Çavdar Unu
Birçok kişi çavdar unu ve tam buğday ununun aynı şey olduğunu düşünse de, çavdar unu, çavdar ve tam buğday ununun karışımıyla, tam buğday unuysa rafine edilmeden çekilmiş buğdaydan elde ediliyor. Yani, çavdar unu ile tam buğday unu aynı un değil, ama kullanım alanları oldukça benzer. Çavdar unu da, en az tam buğday unu kadar besleyici, lezzetli ekmekler yapmak için de birebir.
İrmik Unu
Semolina olarak da bilinen bu un çeşidi, özellikle makarna hamurlarının vazgeçilmezi. Buğday unu ile karıştırılıp kullanılan irmik unu, makarnaya ‘al dente’, yani ‘dişe gelen’ kıvamı veriyor.